Nieuwe tv-serie Hollandse Meesters Her-Zien met curator Jörgen Tjon A Fong als presentator

Christy Ju

In het nieuwe MAX-programma Hollandse Meesters Her-Zien onderzoekt presentator Jörgen Tjon A Fong de verborgen verhalen achter iconische schilderijen van Hollandse Meesters. In deze vierdelige tv-serie, voortbordurend op de gelijknamige fototentoonstelling van culturele instelling en theatergezelschap Urban Myth, ontrafelt Tjon A Fong de achtergronden van beroemde werken van Hollandse Meesters. Waar staan deze voor? Welke onvertelde verhalen horen erbij?

Presentator Tjon A Fong is ook de curator van de tentoonstelling Hollandse Meesters Her-Zien uit 2018. Hollandse Meesters Her-Zien, een samenwerking tussen Urban Myth en Amsterdam Museum, was tussen 2018 en 2024 in diverse opstellingen te zien van Amsterdam tot New York. In de stijl van de Hollandse Meesters fotografeerden onder andere Ahmet Polat, Humberto Tan en Milette Raats, bekende Nederlanders, waaronder Typhoon, Ruud Gullit, Jeangu en Tania Kross, als historische personen van kleur waarvan onderzoek uitwijst dat ze in de 17e en 18e eeuw in Nederland leefden.

Voor MAX presenteert curator Tjon A Fong de vierdelige TV- serie Hollandse Meesters Her-Zien, waarin hij dieper in kan gaan op verhalen van kleur uit de 17e en 18e eeuw die onlosmakelijk verbonden zijn met een aantal iconische werken. De eerste aflevering is te zien op zaterdag 28 september om 20.40 uur bij MAX op NPO 2.

Afleveringen Hollandse Meesters Herzien op MAX
In Hollandse Meesters Herzien onderzoekt Tjon A Fong wat de vier iconische schilderijen ons zichtbaar vertellen en wat mogelijk verborgen is gebleven. Hij vraagt zich af: wat als ik in de 17e eeuw de dam was overgestoken, had er iemand raar opgekeken? Hoe was de uitwisseling van culturen in die tijd? Welk verhaal vertelt de aanwezigheid van bijfiguren van kleur? Elke aflevering sluit af met de onthulling van een nieuw kunstwerk van een hedendaagse kunstenaar gemaakt met de kennis en visie van nu. Deze nieuwe creaties dragen bij aan een dieper en completer beeld van de samenleving van de 17e en 18e eeuw.

Oorsprong fototentoonstelling
Hollandse Meesters Her-Zien startte in 2018 met drie werken in OSCAM en groeide in samenwerking met het Amsterdam Museum uit tot een spraakmakende fototentoonstelling met tentoonstellingen in het Amsterdam Museum, Het Rembrandthuis en het Stadhuis van Amsterdam. `

Spraakmakende tentoonstelling aan de wieg van aanpassen term Gouden Eeuw.
De opening van Hollandse Meesters Her-Zien, als tegendraadse context en aanvulling op de vaste schilderijententoonstelling Groepsportretten van de 17e eeuw van het Amsterdam Museum, destijds in de Amsterdam Museum-vleugel in de Hermitage (nu H’ART), was de aanleiding voor het Amsterdam Museum om de term Gouden Eeuw niet langer te gebruiken als synoniem voor de 17e eeuw en de naam van de tentoonstelling te wijzigen van Hollanders van de Gouden Eeuw naar Groepsportretten van de 17e Eeuw. Deze beslissing leidde tot veel discussie in binnen- en buitenland.

Aanvulling Nederlandse geschiedenis
Hollandse Meesters Her-Zien is een pleidooi om de Nederlandse geschiedenis die we vertellen completer te maken door de verhalen van Nederlanders van kleur, die in de 17e eeuw in Nederland in alle gelederen van de bevolking van de samenleving leefden, te belichten. Deze mensen van kleur waren zelden het onderwerp in de werken van de Hollandse Meesters, en grotendeels onzichtbaar in de door witte mensen opgetekende geschiedenis en kunst van die tijd. Onderzoek wijst uit dat ze wel degelijk aanwezig waren in het straatbeeld, zich bewogen door alle lagen van de samenleving en hebben bijgedragen aan de opbouw en vorming van Nederland.

Nadenken over de Nederlandse identiteit
Met Hollandse Meesters Her-Zien evolueerde Urban Myth in 2018 van muziektheaterproducent naar een discipline-overschrijdende culturele organisatie. Met een project als Hollandse Meesters Her-zien geven we invulling aan onze missie een culturele organisatie te zijn die door niet-vertelde verhalen een podium te geven, een nieuwe kijk biedt op identiteit van onze samenleving en de manier waarop die wordt vormgegeven. Zo ook aan onze visie dat culturele diversiteit altijd onderdeel geweest is van de Nederlandse samenleving en historie en daarmee vanzelfsprekend (en in harmonie) deel uit maakt van de Nederlandse identiteit.

Oprichter en huidig artistiek adviseur van Urban Myth, Jörgen Tjon A Fong zegt hierover: “Net als met onze theatervoorstellingen wil ik met Hollandse Meesters Herzien mensen laten nadenken over de identiteit van Nederland en haar bevolking. Mensen van kleur hebben ook hun roots in Nederland. Het straatbeeld, in vooral de steden, is al eeuwen divers”

Het televisieprogramma de Hollandse Meesters Herzien van Omroep MAX draagt bij aan de missie en visie van Urban Myth om het collectief geheugen van Nederland aan te vullen met historische verhalen en helden van kleur en aan te sporen tot op een andere manier kijken naar ons gedeeld verleden en de Nederlandse identiteit. 

‘In de fototentoonstelling Hollandse Meesters Her-Zien brengen we onbekende historische figuren van kleur in de 17de en 18de eeuw voor het voetlicht. Hiermee maken wij hen tot een voor iedereen zichtbaar deel van de geschiedenis.’ Tjon A Fong, initiator en curator van Hollandse Meesters Her-Zien

Internationaal Succes Hollandse Meesters Herz-Zien
Afgelopen zomer reisde een groot deel van de fototentoonstelling Hollandse Meesters Her-Zien af naar New York op uitnodiging van het prestigieuze en vrij toegankelijke Photoville festival in New York. Vanaf de opening op 1 juni tot en met medio augustus was de fotoserie te zien in de publieke ruimte in Brooklyn Bridge Park. De uitnodiging van het Photoville festival onderstreept de blijvende impact en relevantie van Hollandse Meesters Her-Zien. 

Eerdere samenwerking Tjon A Fong en Omroep MAX TV-Drieluik Vergeten Helden
Tjon A Fong werkte eerder samen met Omroep MAX voortbordurend op de door Urban Myth geproduceerde voorstelling Vergeten Helden. Toen presenteerde hij het tv-drieluik Vergeten Helden . Hierin verdiept Tjon A Fong zich in de verhalen van heldhaftige WO II verzetsstrijders uit de voormalige Nederlandse koloniën. 

Deel dit bericht


Internationaal Succes: Photoville festival toont fotoserie Hollandse Meesters Her-Zien van Jörgen Tjon A Fong in New York

Christy Ju

Portretten van historische personen van kleur in de 17e en 18e eeuw

De spraakmakende fototentoonstelling Hollandse Meesters Her-Zien van curator en initiator Jörgen Tjon A Fong reist af naar New York op uitnodiging van het prestigieuze Photoville festival in New York. Vanaf de opening op 1 juni zijn twaalf werken uit deze fotoserie te zien op dit vrij toegankelijke fotofestival in de publieke ruimte in New York. Deze werken komen voort uit de groeiende fotoserie die tussen 2018 en 2020 tot stand kwam als een samenwerking tussen Urban Myth, de theatergroep waar Tjon A Fong de oprichter van is, en het Amsterdam Museum. Fotografen Ahmet Polat, Humberto Tan, Stacii Samidin en Milette Raats maakten de baanbrekende foto’s van bekende Nederlanders waaronder Typhoon, Ruud Gullit en Sylvana Simons. Zij poseren als historisch persoon van kleur waarvan onderzoek uitwijst dat ze in de 17e en 18e eeuw in Nederland leefden, toen ook New York nog Nieuw Amsterdam heette. Jörgen Tjon A Fong spreekt tijdens het openingsweekend op 1 en 2 juni in Brooklyn Bridge Park, waar Hollandse Meesters Her-Zien (Engelse titel: Dutch Masters Revisited) te zien zal zijn. Het festival, met ruim 85 exposities, vindt plaats in de vijf stadsdelen van New York – Brooklyn, The Bronx, Queens, Staten Island en Manhattan en is tot 16  juni te bezoeken.

Photoville – openlucht fotografie festival zet aan tot dialoog

De uitnodiging van het Photoville festival onderstreept de blijvende impact en relevantie van Hollandse Meesters Her-Zien. Tjon A Fong zal tijdens de opening spreken over de oorsprong en de toekomst van zijn tentoonstelling en benadrukken hoe kunst kan dienen als een brug tussen culturen, mensen en tijden.

“Every year, Photoville aims to exhibit work that represents the widest possible variety of perspectives, human experiences, and social issues. The portraiture in Dutch Masters Revisited stood out to us as a body of work that gracefully and powerfully confronts erasure from the historic record of non-white people’s existence in the Netherlands. We’re thrilled these portraits will exist in dialogue with American artist Kennedi Carter’s photographic exploration of Blackness, as part of the group exhibit Perception & Representation: Reframing ‘Modernity.'” – Sam Barzilay, Creative Director & Co-Founder of Photoville

Photoville (opgericht in 2011) is een non-profitorganisatie in New York die fotografiekunst toegankelijker wil maken voor een groot publiek. Tegelijkertijd wil de organisatie met de tentoonstellingen begrip voor andere gemeenschappen en perspectieven vergroten. Door het activeren van openbare ruimtes, het versterken van visuele verhalenvertellers, en het creëren van unieke en zeer innovatieve tentoonstellingen, nodigen zij het publiek uit te kijken door een andere lens.

‘In de fototentoonstelling Hollandse Meesters Her-Zien geven we een gezicht aan de onbekende historische figuren van kleur in de 17de en 18de eeuw. Hiermee maken wij hen deel van de geschiedenis en zichtbaar voor iedereen.’ – Tjon A Fong, initiator en curator van Hollandse Meesters Her-Zien

Photoville is ontstaan vanuit het grondbeginsel van culturele gelijkheid, representatie en inclusie en kiest daarom voor diversiteit in gender, sociale klasse en culturele achtergrond bij het uitnodigen van de exposerende kunstenaars. Bij de tentoonstellingen biedt het festival, in samenwerking met andere lokale en landelijke organisaties, een landelijk programma en een breed scala aan gratis educatieve initiatieven.  De serie Hollandse Meesters  Her-Zien sluit naadloos aan bij de missie van Photoville; via de kracht van visuele verhalen, kennis en empathie vergroten en begrip tussen gemeenschappen bevorderen. Daarnaast is de geschiedenis van New York nauw verweven met die van Amsterdam. Precies 400 jaar geleden, het tijdperk waarin een deel van de gefotografeerde historische figuren in Nederland leefden, bouwden Nederlandse kolonisten de eerste nederzetting op de zuidpunt van Manhattan dat de naam Nieuw Amsterdam kreeg:

Oorsprong

Hollandse Meesters Her-Zien startte in 2018 met drie werken in OSCAM en groeide in samenwerking met het Amsterdam Museum uit tot een spraakmakende fototentoonstelling met tentoonstellingen in het Amsterdam Museum, Het Rembrandthuis en Het Stadhuis van Amsterdam. De opening van Hollandse Meesters Her-Zien, als tegendraadse context en aanvulling op de vaste schilderijententoonstelling Groepsportretten van de 17e eeuw van het Amsterdam Museum in, destijds de Hermitage (nu H’ART), was de aanleiding voor het Amsterdam Museum om de term Gouden Eeuw niet meer te gebruiken als synoniem voor de 17e eeuw en de naam van de tentoonstelling te wijzigen van Hollanders van de Gouden Eeuw naar Groepsportretten van de 17e Eeuw.  Deze beslissing leidde tot veel discussie in binnen- en buitenland. Hollandse Meesters Her-Zien is een pleidooi om de Nederlandse geschiedenis completer te maken door de verhalen van Nederlanders van kleur, die in de 17e eeuw in Nederland in alle gelederen van de bevolking van de samenleving leefden, te belichten. Deze mensen van kleur waren zelden het onderwerp in de werken van de Hollandse Meesters, en grotendeels onzichtbaar in de door witte mensen opgetekende geschiedenis en kunst van die tijd. Onderzoek wijst uit dat ze waren wel degelijk aanwezig in het straatbeeld, zich bewogen door alle lagen van de samenleving en hebben bijgedragen aan de opbouw en vorming van Nederland.

Samenwerkingen Amsterdam Museum versteviging van culturele dialoog

Hollandse Meesters Her-Zien is mogelijk gemaakt door een nauwe samenwerking met het Amsterdam Museum. Het museum heeft niet alleen een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling en ondersteuning van de tentoonstelling, ook draagt zij zorg voor zakelijke en productionele zaken en zijn zij het huis van de collectie. Het portret van Yosina Roemajauw als Christina van Geugten door Stacii Samidin) is te zien in permanente tentoonstelling Panorama Amsterdam- en levende geschiedenis van de stad in het Amsterdam Museum aan de Amstel.

CREDITS HOLLANDSE MEESTERS HER-ZIEN

Initiator & Curator: Jörgen Tjon A Fong
Fotografen: Humberto Tan, Ahmet Polat, Stacii Samidin en Milette Raats
Modellen: Yosina Roemajouw, Donna Lewis, Jörgen Tjon A Fong, Sylvana Simons,José Montoya,Ruud Gullit, Typhoon (Glenn de Ranmadie), Won Yip, Manoushka Zeegelaar-Breeveld, Ussumane N’djai, Mitchell Esajas, Alkan Çöklü
Partner: Amsterdam Museum
Productie: Esther Kalf
Curator Photoville: Sam Barzilay

Deel dit bericht


Maureen Healy nieuwe directeur Urban Myth

Christy Ju

Maureen Healy is per 8 mei 2023 de nieuwe directeur van Stichting Urban Myth in Amsterdam. Zij volgt interim-directeur Nicolien Luttels op, die strategisch-operationele taken van de oprichter en voormalig artistiek leider en huidig directeur van De Kleine Komedie Jörgen Tjon A Fong overnam. Healy stapt op een belangrijk moment in: Urban Myth staat op een strategisch kruispunt in haar 20-jarig bestaan.

“Ik ben vereerd om in deze periode van transformatie in Nederland een concrete en in mijn ogen essentiële bijdrage te mogen leveren aan de uitvoering van de missie van Urban Myth. Er zijn nog steeds onvoldoende beschreven bladzijden met zwarte historische iconen. Deze bladzijden zijn toe aan een continue invulling om de zich ontwikkelende samenleving te verrijken met de gelaagdheid van het leven waar we ons nu in bevinden.” – Maureen Healy

De kennis en ervaring die Maureen meebrengt zijn minstens zo gevarieerd als haar netwerk. Zij produceerde met passie theatervoorstellingen en bedacht vooruitstrevende theaterconcepten, zoals bijvoorbeeld Black Magic Woman Festival in het Bijlmer Parktheater (2001-2013). De laatste tijd produceerde zij vooral solo, maar in de beginjaren ook veel met actrice/cabaretière Jetty Mathurin, ook al in hun moederland Suriname. Na een aantal jaar in andere sectoren werkzaam te zijn geweest, trok het theater weer. Sinds 2021 was ze betrokken bij “De koningin van de voedselbank, Zuidoost editie” van theatergezelschap Parels voor de Zwijnen. Ook produceerde ze een Anansi-verhaal in een samenwerking tussen de Jeugdtheaterschool Zuidoost en de Groene Hub.

“We zijn heel blij met de komst van Maureen Healy, een ervaren en enthousiaste nieuwe directeur. Haar persoonlijke visie is om diversiteit/ inclusie als basis-uitgangspunt te wortelen in ons land. Theater is bij uitstek een geschikte plek om deze levensvisie vorm te geven. We delen haar visie, die perfect aansluit bij de missie van Urban Myth en hebben heel veel zin om hier samen met Maureen mee aan de slag te gaan.” – Rosanna Duttenhofer (zakelijk leider Urban Myth)

BLIK OP DE TOEKOMST
Urban Myth oprichter en artistiek leider Jörgen Tjon A Fong startte december 2021 als directeur van de Kleine Komedie, maar blijft verbonden als artistiek adviseur. Healy neemt nu de honneurs waar als directeur en staat samen met het team en het bestuur voor een strategische keus over de toekomst van Urban Myth.

“Wij hebben alle vertrouwen in het team en Healy als directeur en zullen haar ondersteunen daar waar nodig. De situatie was best spannend voor Urban Myth maar mede door de inzet van Nicolien Luttels en Jörgen Tjon A Fong als adviseur hebben wij het vertrouwen gekregen van onze partners en subsidient (FPK) om door te gaan met het maken van deze noodzakelijke producties, waarvoor dank aan allen.” – Edward John Paulina (bestuursvoorzitter)

Foto: Les Adu

OVER MAUREEN HEALY
Maureen Healy (1960) is een ervaren theaterproducent en bestuurder. Zo was zij o.a. bestuurslid van Comité 4 en 5 mei ZO en VocaalLab en adviseur van diverse fondsen (MF, AFK).

Maureen studeerde cum laude af aan de City University of New York in de studie BA-theater, Film en Linguïstiek. Haar tienerjaren in Suriname (als dochter van Amerikaanse expats) brachten haar flexibiliteit en begrip voor de ander bij, een stevig fundament voor haar streven om mensen met elkaar te verbinden daar waar mogelijk.

THEATERPRODUCTIES 2023 URBAN MYTH
Op 21 juni a.s. is de première van DHLOMO in het Erve Asito stadion van Heracles in Almelo, een coproductie met Stichting Gelijkspel. In de week voor Keti Koti en op 1 juli zelf vieren Theater de Krakeling, De Toneelmakerij en Urban Myth de vrijheid/afschaffing van de slavernij met de coproductie IN KLEUR: 4 eenakters op basis van de persoonlijke verhalen van vier aanstormende talenten met een traditionele Keti Koti maaltijd en muziek.
Op 20 oktober gaat GILGAMESJ in première: interactief theater in samenwerking met Stip theaterproducties, Theater De Krakeling en DIEHELEDING.

Deel dit bericht


Van boek naar voorstelling: Auteur Christine Otten en regisseur Jörgen Tjon A Fong over We hadden Liefde, We hadden Wapens

Christy Ju

Het is 2015. Vrienden Jörgen Tjon A Fong en Christine Otten drinken samen koffie op een terras. Dan vertelt schrijver Christine aan regisseur Jörgen dat ze Mabel Ola Williams, de vrouw van burgerrechtenstrijder John F. Williams heeft ontmoet en dat ze van plan is een boek te schrijven haar verhaal. “Daar wil ik dan een voorstelling over maken’, zei Jörgen direct.

Ik zag het direct voor me
Jörgen: ‘Ik was al bekend met Christine’s werk en enorm fan van haar boek De Laatste Dichters. Hoewel er nog geen letter op papier stond zag ik het direct voor me. Daardoor was het ook hele bijzondere samenwerking. Voor het eerst ben ik betrokken geweest bij de ontwikkeling van een roman. Christine liet me stukken lezen. En zij is op haar beurt betrokken bij de ontwikkeling van de voorstelling geweest. Jibbe Willims heeft wel de tekst voor de voorstelling geschreven. Maar we hebben Christine veel geconsulteerd en ze is veel bij de repetities geweest.’

Zelfs in Amerika is dit verhaal tamelijk onbekend
Christine: ‘Het verhaal van Mabel en Robert Williams is zelfs in Amerika tamelijk onbekend. Een Amerikaanse vriend van me introduceerde me bij Mabel toen ik in 2008 tijdens de campagne van Barack Obama in Amerika was. Ze vertelde haar verhaal en pas jaren later besefte ik: hier moet ik een roman over schrijven. Dat Jörgen zo enthousiast reageerde vond ik geweldig. Ik bewonderde zijn werk; de mix van muziek en theater. De gelaagdheid van zijn stukken: uitgesproken maar ook de nuance zoeken, het universele. Het idee dat het meteen ook theater zou worden vond ik extra motiverend. Het boek werd meteen ‘levend’.’

De personages kwamen op het toneel tot leven
Jörgen: ‘Ik heb Christine natuurlijk geen schrijftips gegeven. En zij mij geen theatertips maar een aantal zaken zouden minder sterk of expliciet zijn geweest zonder haar inbreng. Wat ook mooi was, toen het script op papier stond kwam het op Christine nog niet over. Ze had er zorgen over, maar toen ze de woorden en personages op het toneel tot leven zag komen was die zorg helemaal weg. Dat was heel fijn.’


De voorstelling is nog actueler nu 

Christine: ‘Dat het stuk een reprise kreeg vond ik meer dan verdiend; overal trok het volle zalen. Het is actueler nog dat toen het uitkwam in 2017, dat is misschien ook wel treurig. De polarisering in de samenleving, het racisme, het lijkt erger dan toen. Aan de andere kant: het is allemaal ook meer bespreekbaar en juist zo’n verhaal als dit maakt het mogelijk je in elkaar in te leven. In 2017 dacht ik: deze versie met deze cast kan nooit geëvenaard worden. Maar dat is dus wel zo. Complimenten aan de nieuwe cast! De voorstelling raakt iedere keer opnieuw.’

BOEK WE HADDEN LIEFDE, WE HADDEN WAPENS
Christine Otten, uitgeverij De Geus (2016)

Deel dit bericht


Scènes: 4 Sterren - Een voorbeeldige voorstelling die deze toeschouwer rigoreus raakte. Recht in het middenrif. 

Christy Ju

NOG MEER URGENTIE DAN VIJF JAAR GELEDEN

Jos Schuring

Gezien op:

15 september 2022 in DeLaMar Theater Amsterdam

Te zien t/m:

3 december 2022

‘We gaan een ijsje eten’ zegt de vader tegen zijn zoon.  Dat lijkt onschuldig, maar blijkt een daad van protest. Begin jaren zestig was de ijssalon in het stadje Monroe in North Carolina voor zwarten verboden terrein. De jonge John, zoon van de zwarte activist Robert Franklin Williams heeft niet zoveel trek in ijs want hij kent de risico’s van de onverschrokken houding van zijn vader.

We hadden liefde, we hadden wapens is in 2017 gemaakt door Urban Myth met onder meer Huub van der Lubbe en Manoushka Zeegelaar Breeveld. Het werd toen in de pers pijnlijk actueel bevonden. Nog pijnlijker is dat de voorstelling vijf jaar later nog meer urgentie heeft dan toen.

Christine Otten schreef een boek over burgerrechtenactivist Williams en JIbbe Willems bewerkte dat tot een theatertekst die geregisseerd werd door Jörgen Tjon A Fong, thans directeur van de Kleine Komedie. Een reprise was na de moord op George Floyd onontkoombaar. De nieuwe cast doet het voortreffelijk. Tarikh Janssen is een sterke Williams en Carolina Dijkhuizen speelt zeer geloofwaardig zijn vrouw Mabel. Hun dialogen maken keihard duidelijk hoezeer Williams’ strijdbaarheid het gezinsleven beïnvloedt.

Regelmatig doemen op het achtertoneel de zwarte kruizen op in de tuinen van protesterende zwarten. Deze kruizen werden door leden van de Ku Klux Klan (KKK) vaak in brand gestoken. Mooi is de vondst om  zoontje John, gespeeld door Leovegildo Vieira, ook verteller te laten zijn. Hajo Bruins is als KKK-sympathisant ijzingwekkend. Dat geldt ook voor Pearl Jozefzoon die een prachtige versie van Strange fruit ten gehore brengt. Het bekendste nummer van Billie Holiday is ruim tachtig jaar oud, maar heeft nog niets aan zeggingskracht ingeboet.

De regie van Tjon A Fong is vooral zo fijn omdat de spelers op uiterst soepele wijze muziek en tekst combineren en daarmee het verhaal veel kracht bij zetten. We hadden liefde, we hadden wapens is een voorbeeldige voorstelling die deze toeschouwer rigoreus raakte. Recht in het middenrif.

Deel deze recensie


‘We hadden liefde, we hadden wapens’ viert terecht het leven van burgerrechtenactivist Robert F. Williams ★★★★ - Volkskrant

Christy Ju

Ela Çolak

In de muzikale voorstelling We hadden liefde, we hadden wapens, gebaseerd op het gelijknamige boek van Christine Otten, wordt het vrij onbekende leven van Williams knap gereconstrueerd en bezongen met tijdloze rhythm-and-bluesmuziek, die je nu en dan de adem beneemt.”

“De zoon van Robert F. Williams, overtuigend gespeeld door Leovegildo Vieira, vertelt middels monologen en spoken word hoe zijn trotse vader weigerde deel te nemen aan de gesegregeerde maatschappij. Tussendoor zien we voornamelijk Robert en zijn vrouw Mabel, met veel bravoure gespeeld door Tarikh Janssen en Carolina Dijkhuizen, worstelen met de strijd die de rusteloze Robert voortdurend voert.”

“Minstens zo aangrijpend, is de vertolking van Billie Holidays Strange Fruit door de begaafde zangeres Pearl Jozefzoon (die tevens enkele bijrollen speelt). Het lied gaat over de lynchings van Afro-Amerikanen. Kippenvel gegarandeerd.”

“Regisseur Jörgen Tjon A Fong  weer de juiste balans te vinden tussen muziek en spel. Met een nieuwe sterrencast en een enerverend verhaal dat van begin tot eind fascineert, celebreert Tjon A Fong terecht deze vergeten verzetsstrijder.”

Deel deze recensie


Terugkijken Strange Fruit en Sinnerman Uitmarkt op NPO1

Christy Ju

De cast van We hadden Liefde, We hadden Wapens stond op de afsluiting van de Uitmarkt gisteravond. Strange Fruit en Sinnerman van Nina Simone maakten indruk als voorproefje op de voorstelling die 15 september in DeLaMar in première gaat. Een vol Museumplein zong uit volle borst mee en ruim twee miljoen mensen bekeken het live-optreden op tv. Bekijk het optreden hier terug!

Deel deze recensie


We hadden Liefde, We hadden Wapens op hoofdpodium Uitmarkt en NPO1

Christy Ju

We hadden Liefde, We hadden Wapens trapt op 28 augustus mede het culturele seizoen af met een optreden op het hoofdpodium van de Uitmarkt bij de Musical Awards: The Kick Off. Kom ook naar het Museumplein of kijk op TV mee vanaf 21.20 uur op AVROTROS NPO 1.

Nog voor de première op 15 september in DeLaMar kun je dus al een live- preview zien van de bejubelde voorstelling We Hadden Liefde We Hadden Wapens tijdens de feestelijke afsluiting van de Uitmarkt.

We spelen een paar van de mooiste liedjes uit de voorstelling (Thank you Miss Simone!). En je maakt kennis met onze nieuwe sterrencast: Carolina Dijkhuizen, Hajo Bruins, Nyncke Beekhuyzen, Pearl Jozefzoon, Tarikh Janssen en Leovegildo Vieira en muzikant Jeroen van Olffen.

De Musical Awards: The Kick Off is het moment voor het grote publiek om voorproefjes van het nieuwe theaterseizoen te zien; van kleine tot grote muzikale voorstellingen. Naast We Hadden Liefde, We Hadden Wapens zie je liedjes uit o.a Charlie and the Chocolate Factory, The Prom en Blind Date.

We hadden Liefde, We hadden Wapens is gebaseerd op het gelijknamige boek van Christine Otten. De voorstelling is een coproductie met DeLaMar en ITA en wordt mede mogelijk gemaakt door het Fonds Podiumkunsten en LIRA Fonds.

Klik hier voor meer informatie over de voorstelling

Deel dit bericht


Scholier danst met tafeldame Jeritza Toney

Theaterkrant In gesprek over gedeelde geschiedenis

Scholier danst met tafeldame Jeritza Toney

Christy Ju

Velen van ons staan er nooit bij stil, maar hun achternaam is een van de vele zaken die de nazaten van tot slaaf gemaakten dagelijks kan herinneren aan hun geschiedenis, net zoals hun haar, hun ogen, hun kleur. Hun geschiedenis en de geschiedenis van alle andere Nederlanders. Een gedeelde geschiedenis die vaak pijnlijk verschillend wordt beleefd door witte en zwarte mensen.

Onwetendheid en gebrek aan wezenlijke belangstelling voor elkaar spelen daar vaak een grote rol in. Het is daarom mooi dat De Toneelmakerij, Theater De Krakeling en Urban Myth deelnemen aan de manifestatie Theater voor Keti Koti en daarbij bezoekers echt met elkaar in gesprek brengen. Ze vroegen jonge makers van kleur om eenakters te schrijven waarin het koloniale- en slavernijverleden van ons land de rode draad vormt. Die verhalen worden op 30 juni en 1 juli verteld tijdens een traditionele Keti Koti maaltijd in Theater De Krakeling.

Als we binnenkomen zien we lange tafels staan, aan de uiteinden hangen kleurige doeken met afbeeldingen van tropische planten. We worden verwelkomd door Jeritza Toney die de avond als een vrolijke en gastvrije kotomisi dansend en zingend aan elkaar praat. Toney werd in 2003 door burgemeester Job Cohen al uitgeroepen tot Held van Amsterdam om dat wat ze vanavond ook zo sterk doet: kinderen op speelse manier met muziek en verhalen betrekken bij maatschappelijke thema’s. Ook vanavond zitten de kinderen in het publiek meteen met open mond naar haar te luisteren. De verhalen van de eenakters rijgen zich heel organisch aaneen.

Vier jonge theatermakers, Gavin-Viano, Melissa Knollenburg, Nina van Tongeren en Sheralynn Adriaansz, schreven de toneelteksten. Het boek De reis van Syntax Bosselman van Arend van Dam zou daarbij de leidraad zijn geweest. Maar het verhaal over de ex-slaafgemaakte Bosselman die tijdens de wereldtentoonstelling van 1883 naar Amsterdam kwam, komt helemaal niet voor in de voorstelling. Het gevoel dat dit boek ademt, dat we in één wereld leven maar dat mensen van kleur die compleet anders beleven dan witte mensen, komt echter wel in ieder verhaal terug.

Zoals in Afanaiisa, Yorka en Yeye, een tekst van Gavin-Viano, waarin Afanaiisa in de klas te kennen geeft dat ze niet meer met haar achternaam O’Brien wil worden aangesproken omdat het de naam was van een Ierse slavenhouder. De juf, komisch gespeeld door Jaike Belfor, is het zat en stuurt haar de les uit: ‘Kom maar terug als je je echte naam hebt gevonden.’

Als Toney het publiek vervolgens vraagt om bij degene die tegenover je zit te informeren  naar de achtergrond van zijn naam, ontspinnen zich meteen levendige gesprekken. Het zijn gesprekken die je eigenlijk nooit met elkaar voert, maar waardoor je het gevoel hebt dat je elkaar meteen snel leert kennen. Gesprekken die we veel vaker zouden moeten voeren en waar de volgende eenakter Moedervlekken naadloos bij aansluit.

Melissa Knollenburg, die met haar werk haar Indische roots wil blootleggen, vertelt hoe een Netflixend en gamend meisje ineens een envelop krijgt waar de geest van een van haar voorouders uit tevoorschijn komt. In veel humor verpakt, legt zij het schrijnende slavernijverleden bloot dat eigenlijk niemand kent en dat ook geen rol speelt in het boek van Arend van Dam, namelijk het slavernijverleden van Indië. Hoewel de slavernij in 1860 in Indië officieel werd afgeschaft, drie jaar voor dat in de Amerikaanse koloniën gebeurde, zouden er zelfs tot in de 19eeeuw tot slaaf gemaakten hebben gewerkt voor de Nederlanders in Indië. Doordat het verhaal is ingeklemd tussen de eenakters over Suriname, Afrika en de Antillen, valt het bijna niet eens op dat het hier om Indië gaat. Je kunt het opmaken uit woorden als tuan, Maleisisch voor meneer, in het stuk komisch verhaspeld tot toekan, waarmee Knollenburg nog eens benadrukt hoe weinig we op de hoogte zijn van wat zich werkelijk in Indië heeft afgespeeld.

De geest, die vertelde hoe ze werd verkocht en met de tuan moest slapen, verdwijnt weer in de envelop en daarna mag het publiek tijdens de traditionele Keti Koti maaltijd geesten uit de eigen familie tot leven roepen door met elkaar verhalen op te dissen. Verder dan ‘mijn moeder was au-pair in Frankrijk en verkocht souvenirs in Lourdes’ komt mijn witte tafelgenoot niet. De worsteling die veel mensen van kleur hebben is haar en mij vreemd.

Nina Van Tongeren, toneelmaker van Frans-Senegalese komaf, laat zien hoe ook in biculturele families wordt geworsteld met het verleden. In Naar Ndakaruu zwemmen vertelt een meisje over ‘wasdag’, de dag waarop haar kroeshaar wordt gewassen. Haar vader weet niet hoe het moet, hij ziet er anders uit. Ze stuit overal op vooroordelen, zoals van de badmeester die zegt ’jullie soort kan dat niet’. Dat laat ze zich geen tweede keer zeggen. Ze is de eerste die haar zwemdiploma’s haalt. Maar ondertussen sluimert de haat tegen ‘racistische schijtmensen’. Tussen alledaagse teksten over zwemlessen en kroeshaar door weeft Van Tongeren zinnen die blijven hangen zoals ‘er zijn dingen in mij opgeslagen die ik niet weet’. Dingen waardoor ze zich anders voelt en dag in dag uit als ‘anders’ wordt behandeld.

Als in de laatste eenakter 1873 van Sheralynn Adriaansz regisseur Paul Knieriem zich voegt bij de acteurs van kleur zien we de kinderen ineens met hun ogen rollen. Laurens, een elfjarige witte jongen, vertelt zijn klasgenoot Jayden (gespeeld door Anton de Bies) over zijn kerstvakantie op Curaçao. Hij is verbaasd: ‘14 uur vliegen, maar gewoon AH-tassen en Unox-mutsen en allemaal Nederlanders, wat doen al die Nederlanders daar?’ De dertienjarige Cheyenne, die net komt aanlopen en veel verhalen heeft gehoord van haar opa, vindt het tijd voor een lesje koloniale geschiedenis. Ze vertelt over de Spanjaarden die Curaçao links lieten liggen omdat het een ‘isla inútil’ zou zijn, een nutteloos eiland waar geen goud en zilver te vinden was. De Nederlanders pikten het toen in. ‘Om het eiland te redden’ roept Laurens, wiens Hollandse ondernemersfamilie trots is op het VOC-verleden. ‘We bouwden er schepen’.’ ‘Alleen jammer dat het slavenschepen waren’, dienen de andere twee van repliek.

En dan volgt het verhaal over de Arowakken, de inheemse bevolking die vermoord werd en over de tot slaaf gemaakten Afrikanen die het zware werk moesten doen. Laurens kan het niet aanhoren ‘gast, de manier waarop je dit vertelt vind ik niet chill, ik ben bang dat ik niet kan slapen’. Ze leggen zo binnen een paar minuten bloot hoe verschillend de geschiedenis wordt beleefd door verschillende mensen. Je ziet de kinderen vertwijfeld kijken. Maar gelukkig is het dan feest. ‘Laten we de verschillen vieren’, zegt Toney, terwijl er ballonnen en prikkers worden uitgedeeld aan de kinderen om met 21 ‘kanonschoten’ de afschaffing van de slavernij te herdenken. En daarna barst op tromgeroffel de polonaise los.

Het regisseursduo Paul Knieriem en Jörgen Tjon A Fong heeft met In kleur een dynamische interactieve theaterbelevenis gecreëerd voor kinderen vanaf 8 jaar en hun ouders, waar iedereen wat van op kan steken maar waarin ook veel te lachen valt. Jammer alleen dat mensen aan de randen van de tafel niet konden zien wat er gebeurde op het speelveld als de acteurs zittend speelden. Maar dat waren maar een paar scènes, dus een kniesoor die daarover zeurt. Dit najaar worden de vier teksten in zijn geheel gepubliceerd. Hopelijk is dit het begin van een mooie nieuwe theatertraditie.

Gezien op 30 juni 2022, Theater voor Keti Koti, Theater De Krakeling, Amsterdam

Link naar oorspronkelijke artikel

Deel deze recensie


Scenes - Goed geschreven stukken en overtuigend spel

Christy Ju

Jeugdtheater De Krakeling biedt samen met De Toneelmakerij en Urban Myth een Keti Koti programma aan op 30 juni en 1 juli. Het publiek krijgt vier verhalen van jonge schrijvers en de traditionele Heri Heri maaltijd voorgeschoteld.

Cassave, bananen, bakkeljauw, ei en zoete aardappel zijn de ingrediënten van Heri Heri. Dit werd vroeger door de slaafgemaakten op de plantages gegeten. Het is een voedzaam gerecht, bedoeld om lang door te kunnen werken. De ingrediënten verbouwden ze zelf, soms aangevuld met restjes uit het huis. De maaltijd maakt het verleden tastbaar. Tegenwoordig is Heri Heri een gerecht om te verbinden en wordt het op veel plaatsen gratis aangeboden zodat mensen samen de slavernij kunnen herdenken en de afschaffing ervan vieren.

Het Oosterpark is een van de bekendste plekken waar Keti Koti gevierd wordt. Er zijn verschillende theaters en podia die meedoen met het initiatief ‘Theater voor Keti Koti’.  Het publiek in De Krakeling krijgt vier verhalen van jonge schrijvers en de traditionele Heri Heri maaltijd voorgeschoteld. Op 1 juli 1863 schafte Nederland de slavernij af maar slaafgemaakten moesten nog tien jaar doorwerken. Een van de korte verhalen, van Sheralynn Adriaansz heet dan ook 1873. Het gaat over drie tieners met verschillende achtergronden. Een van de kinderen, Laurens, is van Nederlandse komaf en gaat met zijn welgestelde ouders op vakantie naar Curaçao, voornamelijk vanwege de zon. De andere kinderen hebben Antilliaanse roots en vertellen verhalen die zij gehoord hebben van hun grootouders. Lauren lijkt geen idee te hebben van wat er zich allemaal heeft afgespeeld in de koloniale tijd.

De vier eenakters zijn gebaseerd op het boek De reis van Syntax Bosselman, verhalen over de slavernij van Arend van Dam. Gavin-Viano Fabri, Melissa Knollenburg en Nina van Tongeren schreven de andere drie verhalen. Pijnlijke zaken worden niet geschuwd maar doordat er ook een flinke dosis humor in zit geeft dat lucht. De stukken zijn goed geschreven en het spel, door Denise Aznam, Jaike Belfor, Anton de Bies en Nancy Masaba is overtuigend.
Langs de wanden van de theaterzaal staan lange tafels. De mensen die aan de binnenkant zitten draaien zich nu en dan om als er gespeeld wordt op de vloer.

Tussen de eenakters door wordt er door het publiek gepraat aan de hand van instructies van tafeldame Jeritza Toney. Eerst over herkomst van de eigen voor- en achternamen en daarna over je familiegeschiedenis. Ik zit tegenover de blonde twaalfjarige Jonas. Hij lijkt eerst wat verlegen maar daarna vertelt hij over zijn familie die verspreid over het land woont. Zelf woont hij in Amsterdam-West en is meegekomen met een vriendinnetje wiens vader van Surinaamse komaf is.  Ze zitten samen in groep acht. Ik vraag of er op school ook aandacht is besteed aan Keti Koti. Dat is niet het geval maar wie weet gebeurt dat vandaag nog. Op 1 juli. Mooi is dat Jeritza Toney zeer enthousiasmerend optreedt en de zaal daar spontaan bij betrekt. Ze creëert samen met het publiek een feestelijke stemming. Tot slot staat de hele zaal op en loopt achter haar aan te dansen in een soort Second Line om de vrijheid te vieren.

Gertien Koster
Link naar oorspronkelijke artikel

Deel deze recensie


Privacy Preference Center